Zamiokulkas zamiolistny – jak uprawiać w doniczce?
Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia) inaczej jest nazywany żelazną rośliną. Nazwa pochodzi z łaciny i arabskiego. ZAMIA po łacinie, to rodzaj paproci. GOLGAS po arabsku to bulwa. Występuje w Afryce Wschodniej od Kenii po RPA i Tanzanię. W warunkach naturalnych rośnie w tropikalnych lasach, na sawannach w cieniu wysokich drzew i na górskich terenach ubogich w składniki pokarmowe. Zamiokulkas jest sukulentem. W warunkach domowych osiąga około 1m wysokości. Należy do grupy roślin obrazkowatych (ARACEAE) czyli do tej samej, co między innymi: monstera dziurawa, skrzydłokwiat, anturium, czy difenbachia. Roślina została odkryta przez Europejczyków w 1828 roku. Zamiokulkas rośnie bardzo powoli, zwykle wytwarza 2-4 nowe liście w ciągu roku. Obecnie jedna z najbardziej popularnych roślin ze względu na jej bardzo dobrą odporność na warunki domowe. W mieszkaniu jest w stanie przetrwać ponad 5 lat, jeśli jednak przechodzi przez okres spoczynku, to znacznie dłużej. Występuje tylko jedna odmiana Zamioculcas zamiifolia.
Liście i kwiaty
Zamiokulkas ma ciekawą budowę liści. Otóż z podziemnego bulwiastego kłącza wyrastają silne liście, które są mięsiste, błyszczące o szmaragdowozielonym zabarwieniu. Mają kształt lancetowaty i osiągają długość około 30-60 cm. Z kolei z głównych liści wyrastają podłużne listki. Kwiatostany są kolbowate, osłonięte białawo-zielonawą pochwą. W warunkach domowych bardzo rzadko kwitnie chyba, że ma ku temu sprzyjające warunki (przechodzi przez okres „spoczynku” np. w ogrodach zimowych). Kiedy już pojawią się kwiaty są one zwykle usuwane ze względu na mało atrakcyjny wygląd i ich wpływ na zahamowanie wzrostu rośliny. Owocami żelaznej rośliny są biały jagody.
Stanowisko
Zamiokulkas zamiolistny lubi dużą ilość światła a więc dobrze rośnie w pobliżu okna o ekspozycji zachodniej. Roślina jednak nie znosi bezpośredniego nasłonecznienia (doprowadza ono do poparzeń liści), dlatego światło powinno być rozproszone przez np. firankę lub zachowanie odpowiedniej odległości. Żelazna roślina rośnie również w półcienistych stanowiskach lub cienistych, ale im mniej ma dostępu do światła, tym rośnie wolniej. Zachęcam do ustawiania rośliny w widnych łazienkach, kuchniach czy też ogrodach zimowych.
Temperatura
Optymalna temperatura do prawidłowego wzrostu rośliny, to około 20-25C. Zimą powinna ona być nie co niższa czyli około 15C, ale wytrzyma nawet 10C. Jeśli temperatura jest jeszcze niższa, roślina zaczyna gubić liście, co jest naturalnym zjawiskiem. Po „ociepleniu” zaczną one wyrastać na nowo.
Podlewanie
Jeżeli zdecydujemy się na uprawę tej rośliny, w pierwszej kolejności, powinniśmy przyjrzeć się w jakich warunkach naturalnych ona występuje. Jak wspomniałam wcześniej, rośnie na sawannie. Występują tam dwie pory roku. Sucha i deszczowa. Załóżmy, że nasze lato, to pora deszczowa a więc roślina powinna znajdować się w ciepłym miejscu i być obficie podlewana. To okres, kiedy roślina gromadzi zapasy wody w bulwiastych kłączach i liściach. Zimą czyli w porze suchej nie pada deszcz. Może ona trwać nawet 10 miesięcy. Wtedy roślina wykorzystuje zgromadzone zapasy wody. Będąc mądrzejszymi o tą wiedzę, starajmy się podlewać roślinę rozsądnie. Oczywiście nie jesteśmy w stanie jej zapewnić warunków, które panują w naturalnym środowisko, ale możemy się do nich chociaż trochę zbliżyć. Przede wszystkim, nie przesadzajmy z podlewaniem, bo to właśnie nadmiar wody doprowadza do gnicia korzeni a w konsekwencji do obumarcia całej rośliny. Latem roślinę należy podlewać obficie, najlepiej dwa razy – zaczekać aż zmienia za pierwszym razem wchłonie całą wodę a potem podlać drugi raz. Na końcu, zawsze trzeba wylać wodę z podstawki. Przed następnym podlewaniem ziemia powinna przeschnąć na głębokość 3-4 cm. Zimą, podlewanie powinno zostać ograniczone do minimum a nawet wprowadzić krótkie okresy suszy. Temperatura, wtedy powinna być niższa.
Wilgotność powietrza
Latem zraszamy co jakiś czas (bardzo rzadko) w celu odświeżenia rośliny czy też pozbycia się kurzu. Zimą nie zraszamy w ogóle. Bardzo dobrze radzi sobie w pomieszczeniach biurowych, gdzie zazwyczaj panuje suche powietrze.
Nawożenie
W okresie wegetacji nawozimy raz w miesiącu nawozem dla roślin o ozdobnych liściach lub organicznym (bardzo je lubi). Zimą nie nawozimy w ogóle.
Podłoże
Żelazna roślina dobrze rośnie w uniwersalnej mieszance składającej się z ziemi ogrodowej, torfu i gruboziarnistego piasku. Można się również wspomóc gotowymi mieszankami dla kaktusów i sukulentów. Najważniejsze jednak jest to, aby podłoże było żyzne, lekko kwaśne i przepuszczalne. Nie zapomnijmy o drenażu.
Przesadzanie
Zamiokulkas lubi ciasne doniczki a więc przesadzanie jest konieczne tylko wtedy, kiedy się w nich po prostu nie mieści. Z czego młode okazy najlepiej przesadzać co roku. Doniczki powinny być obszerne i płytkie. Roślinę przesadzamy na wiosnę. Pod czas przesadzania należy uważać na jej bardzo delikatne korzenie. Jak wspomniałam wcześniej na dnie doniczki powinien być drenaż.
Rozmnażanie
Rozmnażanie rośliny jest dosyć łatwe. Możemy je przeprowadzić przez podział kłącza lub sadzonek liściowych. Warto wiedzieć, że jest to jedyny gatunek z obrazkowatych, które można rozmnażać za pomocą sadzonek liściowych. W jaki sposób to zrobić? Należy uciąć małe listki i zanurzyć je w ukorzeniaczu. Następnie umieścić w podłożu na głębokość około 1 cm. Na koniec podlać podłoże i wysypać piaskiem. Całość można okryć woreczkiem foliowym z otworami, aby zapewnić cyrkulację powietrza. Temperatura powinna być na poziomie około 22C. Trzeba również uważać, aby sadzonki miały stale wilgotne podłoże. Po około miesiącu zaczną się pojawiać pierwsze oznaki budowania przez roślinę kłącza. W przypadku tej metody należy być cierpliwym. Łatwiejsza metoda, to podział kłącza. Należy oddzielić od siebie bulwy wybierając takie, które mają przynajmniej dwa lub trzy liście. Do tego rodzaju zabiegów należy używać ostrego noża. Najlepiej to robić na wiosnę.
Choroby i szkodniki
Roślina bardzo rzadko choruje. Najczęściej jest narażona na gnicie korzeni spowodowane nadmiernym podlewaniem. Czasami pojawiają się przędziorki, wełnowce, czerwce, grzyby czy też nisienie, które atakują korzenie.
Ciekawostki
- Żelazna roślina, podobnie jak monstera dziurawa wymaga dużo przestrzeni.
- Co jakiś czas usuwamy kurz z liści, który lubi gromadzić się na liściach rośliny.
- Żółknięcie i opadanie listków jest normalne.
- Zimne przeciągi szkodzą roślinie.
- Żelazna roślina często jest mylona z zamia (zamia furfuracea). Roślina ta należy do sagowców i jest trudna w uprawie. Rośliny nie są w żaden sposób ze sobą spokrewnione.
- Sok zamiokulkas może powodować podrażnienia błon śluzowych i skóry u osób wrażliwych i uczulonych. Sama roślina nie jest trująca.
- Jeśli mamy taką możliwość dobrze, kiedy roślina przechodzi przez okres spoczynku.
Źródło
- „Plant Power. Jak wychować szczęśliwe rośliny” Autor: Augustyn Małgorzata
- „500 roślin doniczkowych” Autor: Małgorzata Mederska
- „Dom z pasją. Rośliny doniczkowe” Autor: Krzysztof Ulanowski
- „Kwiaty w domu”; Autor: Jarosław Rak
- „Rośliny w domu. Porady Miejskiego Ogrodnika” Autor: Paweł Szymaniuk
- „Rośliny pokojowe Larousse Praktyczna encyklopedia” Autor: Patrick Mioulane
